روش توسعه پاک/کاربرد شراکتی (Clean Development Mechanism / joint Implementation) در کامفار
در وضعیت کنونی، یکی از اصلیترین حلقههای مفقوده در مطالعات امکانسنجی مقدماتی یا اصلی، مطالعات زیستمحیطی است که متأسفانه، یا کاملاً نادیده انگاشته شده یا فقط در بخش کوتاهی در حد رعایت مجوزهای زیستمحیطی، اکتفا میشود. حتی باوجوداینکه مدتهاست زنگ خطر به صدا درآمده، ولی همچنان این مهم با دلایلی ازجمله رشد اقتصادی و صنعتی، اشتغالزایی یا محرومیتزدایی نادیده انگاشته شده است. بههرحال همیشه این دوگانگی مطرح است که آیا بهای رشد اقتصادی و صنعتی، اشتغالزایی و محرومیتزدایی، فدا کردن جان انسانها و سایر موجودات زنده و از بین بردن منابع طبیعی و آثار تاریخی است؟
باید توجه نمود در بسیاری از موارد، مضرات نادیده انگاشتن این مهم، به یک منطقه خاص یا نسل، محدود نشده و مشکلات آن بهتمامی کشورها و حتی جهان و نسلهای آینده نیز تسری مییابد.
ازنظر سازمان ملل (unido)، محصول پاک نتیجه مستمر یک روش منسجم و پیشگیرانه زیستمحیطی، در فرآوری یا تولید آن محصول باهدف کاهش مخاطرات انسانی و زیستمحیطی هست. همانگونه که مشاهده میگردد در این تعریف تأکید بر مخاطرات انسانی و زیستمحیطی است. لذا در یک طرح سرمایهگذاری، علاوه بر بازگشت سرمایه، سازگاری با محیطزیست، ارزیابی زیستمحیطی (EIA[۱]) و استفاده مؤثر از منابع تجدیدپذیر نیز مؤثر است.
در روند اجرای مکانیزم توسعه پاک، کاهش گازهای گلخانهای با اجرای طرحهایی نظیر کاهش مصرف سوخت، افزایش بهرهوری انرژی در نیروگاهها، شبکه انتقال، صنایع و غیره، جلوگیری از هدر رفت انرژی یا منابع انرژی، استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر، جنگلکاری و غیره صورت میگیرد.
با اجرای این طرحها کشورهای توسعهنیافته علاوه برجذب سرمایه خارجی و فنّاوری بالاتر، درآمدهایی را نیز کسب میکنند. مقدار این درآمدها وابسته به شرایط و حدود طرحها و توافق طرفین دارد لیکن برای کاهش هر تن گاز گلخانهای پایه (دیاکسید کربن) درآمدی حدود ۱۰ یورو نصیب صاحب پروژه میشود. این درآمد جذاب موجب هجوم مؤسسات مالی و سرمایهگذاری و جهش سریع بازار تجارت کربن شده است.
از سال ۲۰۰۵ تاکنون بیش از ۱۶۰۰ پروژه در سراسر جهان به ثبت رسیده که کشورهایی نظیر چین با بیش از ۵۰۰ پروژه، هند با حدود ۴۰۰ پروژه و برزیل با حدود ۱۵۰ پروژه جلودار استفاده از این فرصت بینالمللی هستند و تاکنون از مجموع حدود ۲۸۵میلیون تن کاهش گاز گلخانهای، چین بهتنهایی با حدود ۱۴۲میلیون تن قریب به ۵۰ درصد بازار را به خود اختصاص داده است. مطابق اعلام سازمان ملل این تعداد پروژه ثبتشده، منجر به کاهش حدود ۲۹۶میلیون تن دیاکسید کربن در سال میشود و درآمدهای سالیانه چند میلیارد دلاری را برای صاحبان پروژهها به همراه دارد. این بازار با روند افزایشی بیوقفهای ادامه دارد (روزنامه دنیای اقتصاد).
باید پذیرفت که در تحلیلها و بررسیها زیستمحیطی جهت اجرای طرح میباید بهجای درمان به پیشگیری، بهجای بررسی سلیقهای، به بررسی علمی و اصولی تغییر رویه نمود. لذا امید است که این مهم در هر دو فاز مطالعه و اجرای طرح، حداقل برای طرحهای ملی و بزرگ کشور با بهکارگیری از کارشناسان متخصص در اسرع وقت اجباری گردیده و نقطه آغازین در تولید محصولات پاک و صنایع سبز بشمار رود، بهنحویکه هیچ طرح ملی و بزرگی بدون تائید ارزیابان مسائل زیستمحیطی در کشور، اجرا نگردد.
[۱] Enviromental Impact assesment
سلام اقای مهندس. کمتر سایتی به این مسائل میپردازه. ممنونم خوب بود مطالب. انشالله مطالب بیشتری هم در این مورد بنویسید.
سلام . ممنونم دوست عزیز. نظر لطف شماست.باتشکر