هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
تحلیل حساسیت در نرم افزار کامفار
در بسیاری از موارد در کسبوکار و مدیریت پیش میآید که شما برآوردی قطعی از متغیرهای مسئله موردبررسی، ندارید. متغیرهایی مانند نرخ بهره، نرخ تورم، قیمت فروش، هزینه مواد اولیه، مقدار عرضه و تقاضا و … مثالهایی از متغیرهایی هستند که نمیتوان با قطعیت آنها را برآورد کرد. فرض کنید اگر هزینههای مربوط به نگهداری و یا تولید را کاهش دهید برای شما بهصرفهتر خواهد بود و یا هزینههای مربوط به نیروی انسانی؛ اگر بخواهیم تأثیر هرکدام را جداگانه بر روی متغیری خاص بررسی کنیم به چه صورت خواهد بود؟ همه این سؤالات، جز مواردی هستند که باید در برآورد حرفهای هر طرح موردبررسی قرار گیرد.
درواقع در تحلیل حساسیت[۱] (Sensitivity Analysis) به دنبال آن هستیم تا بدانیم تغییر در متغیرهای مستقل در یک محدوده مشخص چگونه میتواند بر روی متغیرهای وابسته تأثیر بگذارد. بسیاری از شرکتهای مطرح در دنیا از این فن بهره میبرند تا بتوانند تصمیمات حسابشدهتری را اتخاذ نمایند و متوجه شوند نتایج یک تصمیم تا چه میزان وابسته به یک متغیر است.
تحلیل حساسیت در پروژههای سرمایهگذاری به سه روش قابلبررسی و اجرا هست که به تشریح هریک از روشها پرداخته خواهد شد.
روش اول:
در روش اول که درواقع سادهترین و راحتترین روش هست با استفاده از نمودار تحلیل حساسیت در بخش نتایج خروجی، ضریب و تأثیر سه متغیرِ هزینههای عملیاتی، افزایش داراییهای ثابت و درآمد فروش را میسنجیم. برای انجام این کار، ابتدا وارد مسیر زیر شوید (تصویر ۴-۱).
تصویر ۴ – ۱
در مسیر بالا، زیرشاخه تحلیل حساسیت نرخ بازده داخلی را انتخاب نمایید.
تصویر ۴ – ۲
تصویر بالا دارای دو تب هست. در تب ارزشها مقدار عددی هریک از نقاط را نشان خواهد داد. همانطور که میدانید در نقطه سربهسر نرخ بازده داخلی تقریباً ۱۷ درصد هست. بهعنوانمثال با افزایش ۱۰ درصدی درآمد فروش؛ نرخ بازده داخلی تقریباً ۱۹ درصد افزایش خواهد نمود. برای این کار در نمودار درآمد فروش بر روی محور x ها، بر روی عدد ۱۰، اشارهگر موس را قرار دهید و تغییرات را در تصویر زیر نمودار، در سمت راست مشاهده نماید (تصویر ۴-۳).
تصویر ۴ – ۳
روش دوم:
در این روش، تأثیر نرخ بازده داخلی را با توجه به نرخ تنزیل بررسی خواهیم کرد. برای انجام این کار، ابتدا وارد مسیر زیر شوید (تصویر ۴-۴)
تصویر ۴ – ۴
در تصویر زیر خالص ارزش فعلیِ طرح را در دو تب بهصورت نمودار و عددی نشان میدهد.
تصویر ۴ – ۵
همانطور که میدانید در نقطهای که نرخ بازده داخلی یا همان NPV طرح صفر باشد، نشاندهنده نرخ بازده داخلی (IRR) پروژه و طرح خواهد بود.
برای شروع کار از منوی نمودارها، گزینه تحلیل پارامتریک را انتخاب نمایید و در گزینههای بالا، علامت را انتخاب نمایید (تصویر ۴-۶).
تصویر ۴ – ۶
پس از انتخاب تحلیل پارامتریک، مانند روش قبل سه متغیرِ درآمد فروش، افزایش داراییها و هزینههای عملیاتی نشان داده خواهد شد. بهعنوانمثال میتوانید درآمد فروش را انتخاب نمایید.
تصویر ۴ – ۷
ردیف دوم نیز درصد تغییرات برای اعمال در بازه تغییراتِ درآمد فروش نشان داده خواهد شد. بهعنوانمثال عدد ۱۰ درصد را وارد نمایید (تصویر ۴-۸).
تصویر ۴ – ۸
در انتها کلید تائید را انتخاب نمایید.
| ۱۰- درصد |
| ۱۰+ درصد |
تصویر ۴ – ۹
همانطور که مشاهده مینمایید علاوه بر منحنی وسط، دو منحنی دیگر در دو طرف بالا و پایین آن که نشاندهنده اختلاف ۱۰ درصدی در حد بالا و پایین هست نشان دادهشده است؛ و یا حتی میتوانید همین روش را برای هزینههای عملیاتی انجام دهید و تأثیر آن را بررسی نمایید. با توجه به تصویر زیر، میتوان اینگونه استنباط کرد که تغییر هزینههای عملیاتی در طرح، تأثیر چندانی بر روی نرخ بازده داخلی طرح نخواهد داشت.
تصویر ۴ – ۱۰
اما روش اول و دوم دارای محدودیتهایی نیز هست. محدودیت اول مربوط به بررسی تنها سه متغیر بهصورت فردی هست و سایر متغیرها سنجیده نخواهد شد. محدودیت دوم نیز عدم امکانِ بررسی چند متغیر بهصورت همزمان هست.
روش سوم:
در این روش برخلاف دو روش قبلی، بصرت همزمان چند متغیر با جزییات بیشتر را موردبررسی و تحلیل قرار میدهیم. یکی از امکانات نرمافزار کامفار، قابلیت بررسی جزئیترین فاکتورها بهصورت همزمان با ذکر نتیجه در خروجی گزارشها جهت تصمیم سازی برای تغییر در اجرای برخی فاکتورهای اساسی طرح هست. باهم این امکان را بررسی میکنیم. برای شروع کار گزینه تحلیل حساسیت را از منوهای بالا انتخاب نمایید (تصویر ۴-۱۱).
تصویر ۴ – ۱۱
و یا میتوانید مطابق با تصویر زیر، مسیر تحلیل حساسیت را از گزینه طرح – نمونه انتخاب نمایید (تصویر ۴-۱۲).
تصویر ۴ – ۱۲
با انتخاب گزینه تحلیل حساسیت، سه سربرگِ هزینههای ثابت سرمایهگذاری، هزینههای تولید و برنامه فروش و نیز هزینههای غیرمستقیم در صورت وجود در اقلام طرح به همراه جزییات موجود در ورود اطلاعات، نمایان میشود. در این قسمت، تمام سربرگها شبیه به هم بوده و حاوی ۵ ستون میباشند. ستون اول اقلام مربوط به سربرگ را نشان میدهد. ستون دوم، درواقع دادههایی که در بخش ورود اطلاعات وارد کردیم را نشان میدهد. این ستون قابلیت تغییر در دادهها را ندارد. ستون سوم و چهارم، درصد تغییرات به عدد و ریال را نشان میدهد.
نکته: در این قسمت چیزی وارد نکنید. این اعداد ماحصل تغییرات و نتایج بهدستآمده در بخش بعدی بوده که توضیح کامل آن در صفحه بعد آورده شده است؛ و درنهایت ستون پنجم نیز، اعداد جدید را بهصورت مربعی به رنگ قرمز مانند ستون اول، نشان خواهد داد.
دو گزینه نیز در گوشهِ بالا، در سمت راست با عنوان IRR موردنظر و NPV موردنظر وجود دارد. این دو بخش عیناً شبیه به هم بوده و جهت جلوگیری از دوبارهکاری تنها یک بخش توضیح داده خواهد شد. گزینه اول را انتخاب نمایید تا بتوانیم به نرخ بازده داخلی موردنظر برسیم (تصویر ۴-۱۳).
تصویر ۴ – ۱۳
این قسمت، از بخشهای جالب و شیرین نرمافزار هست. باحوصله این بخش را مطالعه و همزمان با متن سعی کنید در پروژه خود، تغییرات را اعمال تا به درک درستی از مراحل اعمال تغییرات و نتایج خروجی برسید؛ اما روش کار در این قسمت به چه صورت هست؟ همانطور که میبینید در گوشه بالا و در سمت چپ، نرخ بازده داخلی پروژه که معادل ۱۵.۴۰ درصد هست نمایش دادهشده و غیرقابل تغییر هست. روبروی این عدد، امکان درج نرخ بازده مورد انتظار شما وجود دارد. بهعنوانمثال عدد ۲۵ را وارد نمایید. تا اینجای کار فهمیدید که تصمیم داریم تا نرخ بازده داخلی را تقریباً ۱۰ درصد افزایش دهیم.
اما برای تغییرات نیاز به افزایش و یا کاهش در برخی دادههای ورودی در نرمافزار داریم.
در بخش دوم اقلام پروژه با عنوان دادههای ورودی در دسترس نشان دادهشده است. میتوانید هریک از اقلام را انتخاب و با انتخاب گزینه اضافه کردن، به پایین منتقل کنید. برای انجام این کار، ابتدا فلش سمت راست هر آیتم را بازکرده تا زیرشاخههای آن نشان داده شوند. بهعنوانمثال، محوطهسازی و بهبود زمین را انتخاب و به بخش پایین منتقل نمایید (تصویر ۴-۱۴).
تصویر ۴ – ۱۴
مجدداً در شاخه هزینههای تولید، هزینه تعمیر، نگهداری و مواد اولیه را انتخاب و به قسمت پایین منتقل نمایید. این کار را برای برنامه فروش نیز انجام دهید. نتیجه بهصورت زیر تغییر خواهد نمود (تصویر ۴-۱۵).
| ستون چهارم |
| ستون سوم |
| ستون دوم |
| ستون اول |
| بخش دوم |
تصویر ۴ – ۱۵
تا الان، تمامی اقلام انتخابی به ستون اول در بخش دوم وارد گردید؛ اما قراره در این بخش چه اطلاعاتی درج نمایید؟ بخش دوم حاوی ۴ ستون هست. ستون اول، در بخشهای قبل تکمیلشده است. ستون دوم، نشاندهنده درصد تغییرات در برنامه شما هست. بهعنوانمثال شما تصمیم دارید هزینههای ثابت سرمایهگذاری و هزینههای تولید را ۲۵ درصد کاهش داده و برنامه فروش را ۳۵ درصد افزایش دهید. کاهش را با علامت منفی و افزایش را با علامت مثبت نشان دهید. این اعداد را به ترتیب در ستون دوم وارد نمایید (تصویر ۴-۱۶).
تصویر ۴ – ۱۶
پس از ورود اطلاعات، گزینه “شروع محاسبات” در پایین تصویر فعال میگردد. با انتخاب گزینه “شروع محاسبات”، ابتدا پیغامی مبنی بر مدتزمان محاسبات نشان داده خواهد شد. گزینه تائید را انتخاب نمایید. ستون سوم در بخش دوم در حال شمردن تا رسیدن به عدد حداکثری در ستون دوم هست. این کار برای تکتک ردیفها به ترتیب اولویت از بالا به پایین صورت خواهد پذیرفت. این کار تا رسیدن به نرخ بازده داخلی مطلوب (۲۵ درصد) تکرار خواهد شد (تصویر ۴-۱۷).
تصویر ۴ – ۱۷
این ستون نشان میدهد که برای رسیدن به نرخ بازده موردنظر، باید هرکدام از اقلام هزینههای ثابت سرمایهگذاری و هزینههای تولید به مقدار ۲۵ درصد کاهشیافته و ردیف سوم که نشاندهنده میزان فروش هست، تنها ۱۲ درصد افزایش یابد و نیازی نیست تا به درصد ۳۵ برسد. تا اینجا درصد تغییرات موردنظر بررسی و نتیجه مطلوب استخراج شد.
اما چگونه میتوان از این اعداد استفاده نمود؟ آیکون تائید را انتخاب نمایید تا به صفحه قبل برگردید.
در این قسمت به ترتیب تغییرات در اقلام موردنظر را وارد نمایید.
تصویر ۴ – ۱۸
برای محوطهسازی و بهبود زمین عدد ۲۵- را وارد نمایید تا درصد تغییرات منظور گردد.
تصویر ۴ – ۱۹
در سربرگ هزینههای تولید برای اقلام تعمیر و نگهداری عدد ۲۵- را وارد نمایید.
تصویر ۴ – ۲۰
در این بخش نیز تنها برنامه فروش را ۱۳ درصد افزایش دهید. در انتها گزینه “تغییر دادهها” را انتخاب تا تمام اعداد در بخش ورودی داده، تغییر پذیرد و دیگر نیازی نیست برای هر تغییر مجدداً وارد بخش ورود اطلاعات شوید.
تائید را انتخاب کرده و دستور انجام مجدداً محاسبات را صادر فرمایید. خواهید دید که تمام اعداد در ورودی اطلاعات اولیه تغییر خواهند نمود.
[۱] به مطالعه تأثیرپذیری متغیرهای خروجی از متغیرهای ورودیِ یک مدل آماری، گفته میشود. بهعبارتدیگر روشی برای تغییر دادن در ورودیهای یک مدل آماری بهصورت سازمانیافته (سیستماتیک) است که بتوان تأثیرات این تغییرها را در خروجی مدل پیشبینی کرد (ویکیپدیا).
مطالب فوق برگرفته از کتاب راهنمای جامع و کاربردی نرم افزار کامفار تالیف اینجانب می باشد.
عجب مقاله فوق العاده ای ما که استفاده کرده ایم . اقای همایون زاده عالیه هستید بخدا
با سلام. ممنونم دوست عزیز. خوشحالم که مطالب مفید واقع شد.با تشکر
بببخشید یه سوال :
در این بخش نیز تنها برنامه فروش را ۱۳ درصد افزایش دهید. در انتها گزینه “تغییر دادهها” را انتخاب تا تمام اعداد در بخش ورودی داده، تغییر پذیرد و دیگر نیازی نیست برای هر تغییر مجدداً وارد بخش ورود اطلاعات شوید.
این بخش رو من پیدا نکردم میشه توضیح بدید
با سلام.
توضیحات مربوط به عکس بالای آن می باشد. طبق مراحل متن دقیقا پیش برین اگر به جواب نرسیدین، بفرمایید تا فایل مربوطه را خدمتتون ارسال کنم. بازهم اگر سوالی بود در خدمتم.
چقدر اططلاعات ساده توضیح داده می شود ..
تشکر
من به زودی از شما برای سالنممون کامفار میخرم
با سلام. ممنونم دوست عزیز. نظز لطف شماست. خوشحالم که مطالب مفید واقع شد. در خدمتیم.
مقاله خیلی خوب و کاربردی بود 👍
با سلام . ممنونم از نظر لطفتون. با تشکر
روش اول عالی بود، تشکر از شما